دریاچه گهر نگین اشترانکوه

دریاچه گهر از زیباترین دریاچه های کوهستانی ایران است که در فاصله 33 کیلومتری جنوب شرقی شهر درود واقع گردیده این دریاچه همچون نگینی در مرکز منطقه حفاظت شده اشترانکوه در ارتفاع 2350 متری از سطح دریا قرار گرفته و شامل دو بخش به نام های گهر بزرگ (کله گهر)و گهر کوچک (کره گهر)می باشد.وسعت گهر بزرگ حدود 100 هکتار و عمق دریاچه بین 4 تا 28 متر و عرض ان بین 600 تا 800 متر و طول ان 1500 متر می باشد.میزان بارش سالیانه در منطقه حدود 931 میلیمتر است.که بیشتر به صورت بارش بر ف می باشد.در سال های پر برف سطح دریاچه یخ بسته و مناظر بدیع و دل انگیزی برای علاقه مندان به طبیعت و گردشگران به وجود می اورد.

موقعیت

دریاچه گهر محصور شده در بین رشته کوه های اشترانکوه که از سمت شمال به قله ازنادر -کول شاکول -دره دانی-قله سن بران از شمال غرب به کوه گرز سون و پریز کوه بزرگ از شمال شرق به پریز کوه کوچک از جنوب به ارتفاعات اسینه و در جنوب غربی به کوه گولک و از شرق به قله همایلون و مالرو محدود می شود.بسیاری از کوهنوردان در تمامی فصول سال به قلل مرتفع این کوه ها از جمله قله های متنوع اشترانکوه صعود می کنند و از طبیعت زیبا این منطقه لذت می برند

حیات وحش

منطقه حفاظت شده اشترانکوه با حیات وحش متنوع شامل حیواناتی از قبیل بز-قوچ-اهو-کل-پلنگ-گرگ-گراز-خرس قهوه ای-کفتار-روبا0-شغال-خرگوش-وحوش کوچک-انواع پرندگان مانند عقاب -کبک-شاهین-تیهو و دیگر پرندگان بومی یک پارک وحش طبیعی به سمت منطقه فراهم اورده است .مارماهی -لاک پشت-قورباغه-ماهی قزل الا-ماهی رنگین کمان و ماهی خال قرمز از دیگر جانورانی هستند که به لحاظ شرایط مساعد محیطی در این دریاچه زیست می نمایند

زمان بازدید از دریاچه

مناسب ترین فصل بازدید از دریاچه تابستان است .همه ساله بیش از 20 تا 30 هزار نفر از علاقه مندان طبیعت و گردشگران داخلی و خارجی از این دریاچه بازدید می کنند.در فصول بهار -پاییز-و زمستان نیز همراه با تجهیزات و امکانات فنی کوه نوردی و راهنمای محلی با تجربه می توان لحظات خوشی را در کنار دریاچه سپری کرد.

امکانات رفاهی و خدماتی

در کنار دریاچه گهر امکانات خدمات بهداشتی درمانی سرپایی-پاسگاه نیروی انتظامی-پاسگاه محیط زیست و کمپموقت تابستانه با تعداد 30 چادر و 10 سرویس بهداشتی در اطراف دریاچه وجود دارد .حاشیه دریاچه دارای سیستم روشنایی از طریق باطریهای خورشیدی بوده و سطح حاشیه محل استقرار گردشگران دارای لوله کشی اب می باشد

راهنمای دسترسی به دریاچه

عمومی ترین راه دسترسی به دریاچه گهر از مسیر شهر دورود به طرف روستای درب استانه و سپس چشمه خرم است.از شهر دورود تا چشمه خرم حدود 19 کیلومتر جاده اسفالته و از چشمه خرم تا دریاچه گهر به طول 14 کیلومتر مال رو می باشد.با استفاده از چهار پایان که توسط افراد بومی جهت حمل بار و سواری کرایه داده می شود می توان به دریاچه رسید.علاوه بر این مسیر از طریق شهرستان الیگودرز به سمت جاده شول اباد کنار رودخانه موز زرین و گردنه تاپله را می توان با وسیله نقلیه طی کرد و از انجا تا دریاچه را که مسافت ان حدودا 12 کیلومتر می باشد راهپیمایی نمود.مسیر دیگری که مسیر کوه نوردان با تجربه می باشد از طریق روستای تیان ما بین شهر دورود و ازنا و صعود به قلعه 4150 متری اشترانکوه و سپس فرود به سمت مسیر شن اسکی ابشار و دریاچه گهر می باشد

روستای خویین

روستای خویین یکی از روستاهای شهرستان ایجرود است.فاصله این روستا از زنجان 64 کیلومتر است.دره سرسبز خویین با بهره گیری از امکانات طبیعی و مناسبی چون اب و هوای مناسب و متبوع خاک حاصلخیز و همچنین قرارگیری بر مسیر کاروان رو از دیرباز مورد توجه گروه های مختلف انسانی بوده است.اثار تاریخی فرهنگی بی نظیر و متعدد این روستا حکایت از پیشینه ای بسیار تاریخی در قرون مختلف را داراست.

از قدمت و پیشینه ی تاریخی گویش خویینی اطلاعاتی در دست نیست.ولی از قدمت شاخه بالاتر ان به علت وجود واژه های پهلوی باید متذکر شد که یکی از زبان های ایرانی باستانی است.

روستا دارای یک حمام تاریخی هشت مسجد دستنکند تاریخی دژمنده یک مدرسه ابتدایی یک بیمارستان متروکه و چشم انداز طبیعی روستای خویین نیز از اثار طبیعی این روستا محسوب می شود.

جاهای تاریخی و دیدنی خویین عبارت است از:آسیاب های روستای خویین-حمام تاریخی خویین-دستکند تاریخی دژمنده

روستای گلابر

روستای گلابر در 52 کیلومتری جنوب زنجان واقع شده است.در این روستا اثاری از قلعه زیبایی در بالای کوه مشرف بر روستا دیده میشود.در دامنه غربی این ارتفاعات تاریخی مسجد جامع گلابر واقع شده است.

این روستا به علت دارا بودن اثار تاریخی و طبیعی به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب شده است.اثار تاریخی روستای گلابر مسجد جامع -حمام تاریخی - اثر تاریخی چهل پله

جاهای دیدنی روستای گلابر مسجد جامع - حمام تاریخی گلابر-حمام و مسجد تاریخی جوقین-تنورسازی-اثر تاریخی چهل پله-سها چای تپه-قیزلار قلعه سی

موقعیت سوق الجیشی استان زنجان به دلیل همجواری با هفت استان ان را به صورت گذر گاهی میان غرب -شمال-شمال غرب و فلات مرکزی ایران در اورده است.استان زنجان متشکل از 8 شهرستان می باشد.شهرستان ایجرود یکی از شهرستان های استان زنجان است که در جنوب غربی استان واقع شده است.این شهرستان با مرکزیت زرین اباد از شمال با شهرستان زنجان و ماه نشان از شرق با شهرستان ابهر از جنوب با شهرستان خدابنده و از غرب با استان کردستان همجوار است.شهرستان ایجرود یکی از شهرستان های هشت گانه ی استان زنجان است که حد قسمت جنوب غربی استان واقع شده و مرکز ان شهر زرین اباد است.این شهرستان دارای 2 بخش 2 شهر 4 دهستان 79 ابادی دارای سکنه و 17 ابادی خالی از سکنه می باشد. شرایط اقلیمی منطقه بر حسب ارتفاع بسیار متغیر است ارتفاعات دارای اب و هوای سرد و کوهستانی و در تابستان دارای اب و هوای معتدل و خشک می باشد .در این شهرستان دو رودخانه ی دائمی با نامهای قزل اوزن و رودخانه خوبین جریان دارند که دارای سر شاخه های فرعی دیگری نیز هستند . رود ایجرود از کوه های زنجان در جنوب و ارتفاعات جنوب سلطانیه سرچشمه می گیرد.این رودخانه پس از گذشتن از شهرستان ایجرود به رودخانه قزل اوزن می پیوندند.از جمله درختان مثمر این شهرستان می توان از سیب-انگور-گلابی-بادام-البالو-الو-هلو-گردو-پسته-فندق-سنجد-زالزالک و به را می توان نام برد.درختان غیر مثمر منطقه عبارتند از چنار-تبریزی-ممرز-بته از جمله محصولات زراعی می توان از گندم-جو-یونجه-شبدر-و اسپرس را نام برد.و همچنین از نبات جالیزی و سبزیجات را نام برد.گیاهان خودروی این شهرستان عبارتند از کنگر-خاکشیر-بومادران-قارچ-پونه گل ختمی-گون-کاکوتی 

شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی قرار دارد و مجموعه تخت سلیمان در این استان است .این مجموعه متشکل از یک منظر وسیع تاریخی و فرهنگی است که 14 تیر ماه 1382 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت گردید . نخستین گزارشها درباره آذر گشنسب در متن های پهلوی آمده است.اینکه اهورامزدا در آغاز آفرینش آذر فرنبغ آذر گشنسب و آذر برزین مهر را برای پاسیانی جهان آفرید .در نامه پهلوی شهرستانهای ایران امده گنجک را افراسیاب تورانی ساخته استو نیز در روایت بندهش و دینکرد نیز آمده است خسرو بتکده را ویران ساخت افراسیاب را کشت و آتشکده آذر گشنسب را در آن جا بنا نهاد.

اثاری از دوره پارینه سنگی اعصار آهن 1و2و3از جمله تومولوس های مجید و احمد اباد و استقرار های سکایی -مانایی-اشکانی-ساسانی و دوره اسلامی و اثار و محوطه های باستانی فراوانی در منطقه وجود دارد.محققان و باستان شناسان اوج شکوه و عظمت تخت سلیمان را در دوره ساسانی و پس از ان در دوره ایلخانی می دانند .پیش از اسلام اتشکده اذر گشنسب و تاسیسات معماری وابسته به ان مهمترین نهاد مذهبی -سیاسی ساسانیان به شمار می رفت که نقش بسیار موثری در حیات سیاسی -اجتماعی و دینی حکومت ساسانیان ایفا می کرده است.با استناد به متون تاریخی اتش مقدس جاویدان این اتشکده یه مدت هفت قرن در این مکان فروزان و نماد اقتدار ایین زرتشت و حکومت ساسانی بود.

این مجموعه با عظمت در زمان پادشاهی خسرو پرویز در سال 624 میلادی مورد یورش سپاه امپراتوری روم قرار گرفت و به شدت تخریب و غارت گردید . پس از این شکست علی رغم تلاش پادشاهان ساسانی اذر گشنسب به رونق و رمق اولیه برنگشت . پس از ورورد دین مبین اسلام نیز تعداد اندکی از مومنان زرتشتی تا قرن چهاردهم هجری در این محل حضور داشته داشتند و در مقیاس کوچکتری به برگزاری جشن ها و مراسم ایینی خود می پرداختند.در اواخر قرن هفتم هجری نظر اباقاخان پادشاه ایلخانی به منطقه و این مجموعه معطوف و به عنوان پایتخت ییلاقی انتخاب و اقدام به ساخت و ساز کاخ ها و عمارت ها و سالن هاو تاسیسات متفاوت دیگری در این مجموعه گردید .امروزه فقط در تخت سلیمان بقایای کاخهای دوره ایلخانی باقی مانده است.این منطقه و مجموعه در طول ادوار مختلف تاریخی اسامی متعددی چون گزنک یا کنزگ یا گنزه یا جنزه یا گن یا گزن به سریانی گندک به یونانی گنزکا یا کادزاکا یا گزکا و به تازی جزن یا جزنق به عربی شیز یا الشیز ایلخانی ستورلیق به خود گرفته است و امروزه نیز با توجه به باورها و اعتقادات مردم منطقه به نام تخت سلیمان معروف شد است . که منطبقبر همان داستان حضرت سلیمان است و اثار شاخص تاریخی طبیعی پیرامون مجموعه نیز بخشی از عناصر داستان حضرت سلیمان گشته است.در منطقه تخت سلیمان اثار بسیار ارزشمند تاریخی و منحصر به فرد طبیعی از جمله زندان سلیمان کوه طویله سلیمان کوه بلقیس گورستان های تاریخی معادن کهن ساسانی و ایلخانی چشمه های ابگرم سنگ اژدها و محوطه های بیشمار تاریخی وود دارد.

تخت بلقیس

بلندترین قله منطقه با ارتفاع 3200 متر از سطح اب های ازاد در فاصله 8 کیلومتری شمال شرق تخت سلیمان واقع گردیده است.کوه بلقیس دو قله دارد و بلندای این کوه و میان دو قله دریاچه ای فصلی وجود دارد که اب ان از نزولات اسمانی و اب شدن برف های دو قله می باشد و در اواخر فصل تابستان خشک می گردد.با توجه به موقعیت قرار گیری این کوه و ارتفاع ان و امکان دید وسیع و تسلط بر مجموعه تخت سلیمان و دشتهای منطقه دژی با سیزده برج و بارو و دروازه و یک تراس مرکزی به سمت تخت سلیمان اتق ها و تاسیسات دیگر بر روی قله جنوبی این کوه با استفاده از اجر و مصالح بوم اورد احداث می گردد.بسیاری از باستان شناسان و پژوهشگران معتقدند این دژ جهت دیدبانی و پایش مجموعه مذهبی و سیاسی تخت سلیمان بوده متعلق به اواخر دوره اشکانی و اوایل دوره ساسانی می باشد.

زندان سلیمان

زندان سلیمان در 3 کیلومتری غرب مجموعه تخت سلیمان قرار دارد و ارتفاع ان از سطح زمین های مجاور 107 متر قطر دهانه گودال بالای ان 65 متر و عمق گودال 85 متر می باشد .بررسی های زمین شناسی در منطقه نشانگر وجود دریاچه ای در درون این کوه میان تهی همانند دریاچه تخت سلیمان است که بنا به دلایل زمین شناسی احتمالا 730 قبل از میلاد چشمه ان خشک گردیده است .تحقیقات باستان شناسان آلمانی در پیرامون طوقه این کوه و دامنه ان منجر به کشف گورستان سکایی و بقایای فضاهای معماری مذهبی و نظامی از جمله 63 اتاق مجاور هم قربانگاه پلکان کانال های هدایت اب و...گردید.به نظر میرسد این اثار بقایای معبد و استحکامات دفاعی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد می باشد .این کوه منحصر به فرد مخروطی و میان تهی بخشی از افسانه رایج در منطقه می باشد و بر اساس این باور ها و اعتقادات محل زندانی کردن دیوهای نا فرمان توسط سلیمان نبی بوده است.

دریاچه تخت سلیمان

شاید یکی از اصلی ترین عوامل استقرار در منطقه چشمه بزرگ و فیروز فام تخت سلیمان می باشد.چشمه ای از جنس چشمه های ارتزین به شکل بیضی نا منظم که قطر بزرگ ان 120 متر و قطر کوچک ان 90 متر میباشد.این چشمه در مرکز مجموعه و در راستای محور اصلی شمالی جنوبی قرار دارد .میزان خروجی اب ان در حدود 45 لیتر در ثانیه می باشد که حیات کشاورزی منطقه و باغات سیب یرامون ان به این چشمه بستگی دارد.دمای سطح اب 21درجه و در تمامی فصول سال ثابت میباشد.ان پدیده منحصر به فرد و اسرار امیز در مباحث زمین شناسی -باستان شناسی -مذهبی اسطوره ای -تاریخی -فرهنگی و برای دوستداران طبیعت از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.

ایوان غربی

ایوان غربی که به ایوان خسرو معروف گردیده است شاید در زمان رونق تخت سلیمان در دوره ساسانی نیز بلندترین بنای مجموعه بوده است به این ایوان در متون تاریخی بسیاری اشاره و حتی اغراق گردیده است.بسیاری از مورخان معتقدند که تخت معروف طاقدیس در این ایوان قرار داشته است.این ایوان از نظر فرم و طراحی نمونه کوچکتری از ایوان مداین در تیسفون عراق میباشد.

بخش زیرین دیوارهای جانبی تا ارتفاع 6 متری با سن های پاک تراش و از این قسمت به بعد با اجر بنا گردیده است . این بنا در دوره ایلخانان مجددا بازسازی شده و مورد استفاده قرار گرفته است .با این تفاوت که بخشهای اجری فروریخته با لاشه سنگ ها مرمت گردیده است و با استفاده از کاشی کاری و گچ بری و....تزیین شده است.

آتشکده آذر گشنسب

اتشکده اذر گشنسب مهمترین اتشکده ساسانی بود که به شاهان و لشگریان و سلحشوران اختصاص داشته است.در زمان ساسانیان دو اتشکده مهم دیگر نیز حائز اهمیت بوده اند .یکی اتشکده اذر برزین مهر که مخصوص کشاورزان و پیشه وران و صنعتگران در ریوند خراسان بوده است و دیگری اتشکده اذر فرنبغ که مخصوص روحانیون زرتشتی بود و در کاریان فارس قرار داشت.

اتش فروزان ان به مدت هفت قرن نماد اقتدار ایین زرتشت و حکومت ساسانی بوده است.پادشاهان ساسانی در زمان تاجگذاری جنگ ها مناسبت ها و رویداد های مهم به زیارت این اتشکده میشتافتند.براساس شواهد موجود این اتشکده با پلانی چهار طاقی مربع شکل زمانی دارای سقفی گنبدی شکل بوده است و پیرامون این فضا دالان هایی وجود دارد . 

معبد آناهیتا

در ایران باستان اردوی سور آناهیتا فرشته نگهبان آب و فراوانی زیبایی و باروری است.این ایزد باند در ایین زرتشت نیز از جایگاه بالایی برخوردار است به همین جهت معابدی احداث و وقف این ایزد بانو گردیده است.که معبد آناهیتا نام گرفته اند.معبد منسوب به اناهیتا در تخت سلیمان در شمال شرق چهار طاقی اتشکده اذر گشنسب قرار دارد.

تالار ستوندار

در غرب اتشکده اذر گشنسب و شمال ایوان خسرو تالاری ستوندار چهار ستونی قرار دارد.مصالح این بنا را سنگهای تراشدار و اجر و تزیینات گچبری تشکیل میدهد.کف این تالار در زمان سنگتراشان دوره ساسانی نیز مشاهده میگردد.بقایای چند جوی و حوض اب نیز در کف این تالار بر جای مانده .در جنوب این بنا تالار ستوندار دیگری با ستون های با مقطع چهار گوش وجود دارد که بخش عمده ان حفاری نشده است و در حال حاضر در زیر کاخ های دوره ایلخانی مجاور ایوان خسرو مدفون می باشد

حصار محیطی

مجموعه تخت سلیمان شامل معابد -کاخ ها-تالارهای ستون دار و دیگر تاسیسات مهم وابسته به اتشکده اذر گشنسب می باشدکه تمامی این ساختمان ها بر روی صفحه تراورتنی به ارتفاع 50 متر از دشتهای اطراف که حاصل رسوبات دریاچه مرکز ان میباشد ساخته شده .در دوره ساسانی یک حصار مستحکم دفاعی به طول 120 متر که نمای بیرونی ان از سنگهای پاک تراش به صورت کله و راسته می باشد و دارای 38 برج و بارو و دو دروازه شمالی و جنوب شرقی که ارتفاع ان در بلندترین قسمت 18 متر و عرض ان بین 3-4 متر می باشد .در دوره ایلخانی با شکاف قسمتی از این حصار در قسمت جنوب دروازه جنوبی ایلخانی احداث می گردد

مکان های تاریخی زنجان

گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه در سال 1384 در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به عنوان هفتمین اثر ایرانی به ثبت رسیده است.تا زمان نگارش این سطور 19 اثر ایرانی و در مجموع 1031 اثر در سطح جهان ثبت یونسکو شده است که 802 اثر ان فرهنگی می باشد.

مغولان با رسیدن به دشت وسیع و سرسبز سلطانیه به یاد استپ های مغولستان افتاده و محمل بداشتند.الجایتو که در کودکی از مادری مسیحی به نام بلغار خاتون زاده شده و با نام نیکلای تعمید یافته بود به دلیل زندگی در مرو و در کنار مقبره سلطان سنجر تحت تاثیر بنای با عظمت سلطان سلجوقی نسبت به گم کردن گور خور همچون نیاکان شمنی خور دچار تردید شده و به دستورش بنایی ساخته شد که نه تنها گم نبود بلکه از فرسنگ ها و کیلومترها دیده می شد و امروزه نیز دیده می شود .معمار این بنای 48 متری علیشاه تبریزی و رشید الدین فضل الله بنیانگذار ربع رشیدی بودند که در مدت 10 سال ان را احداث کردند .در احداث این بنای عظیم سه هزار نفر مشارکت داشته اند

راویان می گویند چون سلطان محمد در انتقال پیکر مولا علی به ایران با مشکل مواجه شد با اوردن تربت نجف و تبرک مصالح اقدام به بنا نهادن بخشی به نام تربتخانه نمود که محلی برای عبادت و نیایش بوده است .با ورود به این بخش ناخوداگاه سر به سوی اسمان کشیده می شود تا یاداوری کند که جای شما ان بالاست و ادم اورد در این دیر خراب ابادم...

بخش عظیمی از تزیینات داخلی گنبد سلطانیه را گچبری هایی تشکیل می دهد که هفتصد سال است سقف ایوان های داخلی را مفروش کرده است.نکته جالب در تنوع تزیینات و نقوش هر ایوان نسبت به ایوان دیگر است. دقت در ترکیب خطوط و نقوش گاه باعث شگفتی و کشف نگارش اسمائ خاص است .استفاده از ترکیبات رنگ قرمز اخرایی در تزیینات گچبری بناهای ایرانی در انحصار گنبد سلطانیه است.

نقش راحت تر از کلام انتقال مفهوم می کند شاید به این دلیل بوده که نخستین نوشتار اختراعی بشر در اصل نقاشی بوده است.رنگ لاجورد در نقاشی روی گچ های سلطانیه نشانگر راه های اسمانی و تعالی به سمت بالا و تداعی گر اسمانی در زمین است .از دیگر نکات جالب استفاده از خط -نقاشی بر سطح گچ به خصوص در کتیبه های بسیار زیبای ثلث و کوفی می باشد که مزین به آیات قرآن است.

خانقاه چلپی اوغلو

مدرسه و خانقاه چلپی اوغلو که از بناهای دوره ایلخانی می باشد منسوب به نوه مولاناست . در این مدرسه علاوه بر آموزش شاگردان مقیم در مراحل مختلف سلوک که یادآور سطوح تحصیلی فعلی است.به کارهای عام المنفعه نیز پرداخته میشده است.بنای آرامگاهی اصلی در ضلع جنوبی مجموعه واقع شده و ارتفاعی معادل 16 متر دارد.

معبد اژدها

تنها معبد بودایی ایران در فاصله 17 کیلومکتری سلطانیه و در نزدیکی روستای ویر قرار دارد .شواهد نشان می دهد این معبد در ابتدای قرن هشتم هجری فعال بوده و معماران دربار ایلخانی از سنگ خوشتراش ان در ساخت ارگ و گنبد سلطانیه استفاده کرده اند.اما این معبد به سرانجام نرسیده و نیمه تمام رها شده است.این کارگاه سنگبری دارای نقش برجسته هایی با نقش دو اژدهای محافظ است.

وجه تسمیه روستای ویر نشان می دهد که این محل به منظور ایجاد معبدی بودایی کاربری داشته است چرا که هم اکنون نیز برخی از شهرهای زیارتگاهی بودایی در هندوستان و تبت را ویهار یا ویهارا می نامند.

یکی از مناطق مرزی کشور در استان آذربایجان غربی است.وجود بیش از سه هزار اثر تاریخی ثبت شده ده ها اثر طبیعی و بازار مرزی این شهر را به یکی از مقاصد اصلی گردشگری در شمال غرب کشور تبدیل کرده است.

کلاه سنگی(قلعه قابان)

کلاهک سنگی ماکو با شیب منفی 40 درجه در بافت قدیم شهر ماکو واقع و با 200 متر ارتفاع و 35 متر شعاع خمیدگی و 250 متر طول از کلاهک های خمیده سنگی جهان به شمار می رود .در زیر این کلاهک سنگی قلعه قبان قرار دارد که دارای دیوارها و برج ها و باروهای بلند و بخش های شاه نشین حمام و زندان است.

چشمه ثریا(سرچشمه ارس)

این چشمه در دامنه کوه آرارات در بین مرز ایران و ترکیه واقع شده است و از رود قره سو (رودخانه مرزی)که به ارس منتهی می شود سرچشمه می گیرد .آب این چشمه همراه با دو چشمه که در جوار چشمه ثریا با همین نام در داخل خاک ترکیه واقع شده در طی مسیر تالاب بورالان را تشکیل می دهند.

قره کلیسا

قره کلیسا محل دفن طادیو یکی از حواریون حضرت عیسی در شمال استان اذربایجان غربی قرار دارد .گفته می شود این کلیسا اولین کلیسای جهان مسیحیت بوده که پس از ثبت جهانی در لیست یونسکو قراردارد .جاده دسترسی ان از شهرستان چالدران و همچنین شهرستان شوط می باشد.

تفرجگاه ارس(ماهیگیری در ساحل ارس)

تفرجگاه ارس با ساحل ماسه ای جنگلی و با درختان بومی یکی از زیباترین چشم اندازه های شمال اذربایجان غربی محسوب می شود و مکانی دنج و ساکت برای مسافران است.شهر نخجوان جمهوری اذربایجان در نقطه مقابل این دریاچه قراردارد.

کاخ سردار ماکو

کاخ سردار ماکو یا باغچه جوق به زیربنای به وسعت 2500 متر در میان باغی 11 هکتاری قرار دارد .معماری کاخ سردار به صورت تلفیقی از معماری ایرانی و خارجی است و به صورت قرینه ساخته شده است.

منشورهای بازالتی

ستون های منشوری بازالتی ماکو حاصل گدازه های آتشفشانی در دوره سوم زمین شناسی هستند که یکی از نمونه های کم نظیر جهان است.انقباض ناشی از انجماد گدازه و نیروی کششی در سه جهت موازی با سطح گدازه و با فاصله زاویه ای 120 درجه از یکدیگر اثر می کنند در نتیجه تاثیر این نیروها توده آذرین در جهت قائم به ستون های شش گ.ش مستقیم تبدیل می گردد.

محور گردشگری بارون(پرواز با چشم انداز کوه های آرارات)

سد بارون به عنوان یکی از برگترین سدهای منطقه آزاد ماکو دارای دورنما و مناظر زیبا با تلفیقی هنرمندانه از طبیعت و تاریخ است .سد بارون با توجه به اینکه در کنار کلیسای زر زر قرار دارد مورد توجه بسیاری از گردشگران این منطقه است .چشم انداز زیبای کوه های آرارات روستاهای ییلاقی قره خاچ -توربان-دیبک و بارون و چشمه های بهشتی نیز در این مکان قابل روئیت است.

تاریخچه جزیره کیش:

جزیره کیش از هزاران سال پیش مسکونی و یکی از پایگاه های بازرگانی در مسیر کشتی های خلیج فارس بوده است.این جزیره با داشتن آب شیرین و فضای سبز طبیعی علاوه بر محلی مناسب جهت استراحت برای تجدید ذخیره اب شیرین نیز درانوردان را بسوی خود جلب میکردر.

هرچند از تاریخ کیش در دوره پیش از اسلام اطلاعات دقیقی در دست نیست اما گفته می شود این جزیره از دوران باستانی مکانی اباد و شناخنه شده بوده است.یونانیان ان را به ونوس -الهه رویش-عشق-زیبایی-شادی-اصالت و مرکور خدای فصاحت و تجارت و فلاحت نسبت می دادند.در سال 365 هجری قمری خاندان بنی قیصر حکومت کیش را در دست داشته و خراج گذار ایالت فارس به شمار می رفتند.تا اینکه اتابکان فارس تصمیم گرفتند که کیش را مستقیما زیر نظر خود اداره کنند و بنی قیصررا براندازند.پایتخت اتابکان که چندی بعد خراج گذار مغولان شدندشهر شیراز بود و یکی از ایشان مظفرالدین ابی بکر بن سعد بن زنگی نام داشت کیش را ضمیمه قلمرو خود ساخت

وقتی استاد سخن سعدی در سده هفتم هجری قمری به کیش رفت این جزیره بزرگترین مرکز تجارت در خلیج فارس و دریای عمان بود و با عربستان-هند چین-سواحل دریای سرخ و افریقای شمالیذداد و ستد داشت.مروارید-اسب-ابریشم-پنبه-کتان و انواع پارچه را به ان نواحی صادر میکرد و عاج فیل و جواهرات و ادویه را وارد می ساخت.کاوش های باستان شناسی در شهر تاریخی کیش در سال 1370 شمسی به منظور جلب گردشگر فرهنگی و در راستای گسترش جذابیت های تاریخی منطقه با توافق سازمان عمران کیش و سازمان میراث فرهنگی اغاز شد

شهر تاریخی حریره در تاریخ 1 شهریور 1376 به شماره ثبت 1886 در فهرست اثار ملی ایران به ثبت رسیده است .استاد سخن سعدی حکایتی در گلستان باب سوم در فضیلت قناعت نقل نموده که در ان تاجر از برنامه ی سفر های آتی خود با سعدی سخن گفته که با توجه به ان حکایت مشخص است که این جزیره مرکز تجاری مهمی در خلیج فارس بوده است و کالاهایی چون گوگرد پارسی ظروف چینی-منسوجات رومی-فولاد ایینه-پارچه الویه با مناطقی چون هند-چین-حبشه-روم-شبه جزیره عربستان داد و ستد می شده است .اوج رونق این جزیره بعد از حادثه زلزله بندر سیراف در سل 367 همراه با سونامی رخ داده که تقریبا این بندر را خالی از سکنه کرد و با مهاجرت تاجران سیراف را به جزیره کیش این جزیره مهمترین بندر تجاری خلیج فارس تا قبل از اشغال پرتغالی ها بوده است

شهر باستانی حریره

بسیاری از مسافران که به جزیره کیش سفر می کنند به سختی باور می کنند که این جزیره روزگارانی دور منطقه ای اباد و یکی از قطب های تجاری میان چین -اروپا و شمال افریقا محسوب می شد.گستره پستی بلندی ها و خرابه های شهر قدیمی حریره حدود 13 هکتار وسعت دارد که بیانگر وجود شهری اباد و بزرگ با جمعیتی نسبتا زیاد بوده و اثار و بقایای بدست امده از این شهر نشان دهنده رونق فعالیت های تجاری ان دوران است کاوش های باستان شناسی در این شهر بخش هایی از هنر معماری و نحوه زندگی مرد مان ان روزگاران را مشخص کرده است

جاذبه های دیدنی

عمارت اعیانی-حمام-بندرگاه تاریخی-مسجد جامع حریره-شربت خانه حریره-درخت سبز-آب انبار سنتی-شهر زیرزمینی کاریز-ساختمان موزه و مرکز میراث فرهنگی کیش-خانه مردم شناسی بومیان کیش-فعالیت های خانه-روستای باغو-مسجد باغو-کشتی یونانی-کافه رستوران هوایی راسپینا-باغ راه-مجموعه هنری و موزه خلیج فارس-سایت آهوان-باغ پرندگان-پارک دلفین ها-پارس سافاریمجتمع گردشگری رز سفید-شتر سواری-میر دوچرخه سواری و اسکوتر-قلعه وحشت-طلسم مومیایی-سینما شش بعدی-شهربازی پیشرفته هایلند-سینما لبخند-کایت موتوردار-پینت بال داریوش-مجموعه ورزشی جاذبه-ماساژ-جنگ های شبانه-کلوپ های دریایی کیش-پلاژها-کیبل اسکی-اسکوتر زیر دریایی-پارک ابی-بازارهای تجاری

پارک ها

پارک گلستان-پارک کاکتوس-پارک هنر-پارک ساحلی مرجان-پارک ساحلی میر مهنا-پارک ساحلی دامون-پارک ساحلی سیمرغ-پارک غروب کیش-پارک تفریحی ساحل کیش-الاچیق های محدوده شهر حریره تا سفتین-پارک مینا-پارک شهر-پارک ساحلی ماهیگیر-پارک کلبه هور

کلمه طالقان از نظر لغوی به معنای تل بلندا و پرتگاه می باشد ویا به عبارتی دیگر کوهستان یا سرزمین بلندی ها است.تاریخ طالقان از گذشته های دور تاکنون دارای تلاطم و فرتز و نشیب هایی بوده و این سرزمین در دوره ای تاریخی قلمرو آماداها و در دوره اسلامی سرزمین آل کیا و مرعشیون بوده است.طالقان به لحاظ وجود آثار تاریخی و طبیعی غنی بوده -قلعه های مرتفع-دریاچه سد و رود شاهرود از شاخص آثار طبیعی بوده آثار تاریخی نیز جایگاه خاصی در این شهرستان زیبا دارد که شامل مقره ها -امامزاده ها-مکان های مقدس-تپه های باستانی و تاریخی -حمام های تاریخی -غارهای طبیعی-ابنیه و گورستان های تاریخی -آبشار ها و طبیعت شگفت انگیز می باشد.در مجموع در شهرستان طالقان بیش از صد و بیست جاذبه تاریخی -فرهنگی و طبیعی شناسایی شده که ۶۷ اثر آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

برخی جاذبه ها:

دریاچه سد طالقان-آبشار چره-آبشار اوچان-رودخانه شاهرود-روستای کلارود-خانه آیت الله طالقانی-درخت قدیمی اسفاران-مقبره پیر و شته-آبشار شله بن-روستای آردکان-آبشار کرکبود-روستای کجیران-قبرستان باستانی گته ده-روستای گلیرد-آبشار اسکان-چنار کهنسال پرگه-دره طالقان-رود طالقان-رود شاهرود

صنایع دستی:

گلیم-رودوزی های سنتی

آبشار شله بن:

یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری طالقان در شمال آبادی خسبان قرار دارد از آبادی خسبان رو به شمال و در امتداد رودخانه کوچک آن با طی یک ساعت راهپیمایی ساده می توان به زیر صخره بسیار بلندی که آبشار از فراز آن جریان دارد رسید.پله اول این آبشار تقریبا هفتاد متر و پله دوم آن پنجاه متر ارتفاع دارد .این آبشار در زمستان یخ می زند و جلوه ای دیگر از زیبایی طبیعت را به رخ می کشد

منزل آیت الله طالقانی:

سید محمود طالقانی در پانزده اسفند ۱۲۸۹ در طالقان روستای گلیردزاده شد.در تابلویی که در منزل ایشان نصب شده نوشته است این عمارت خشت و گلی متعلق به میرمصطفی جد آیت الله طالقانی بوده است که بیش از یکصد و پنجاه سال قدمت تاریخی دارد .این مکان برحسب تاکید آیت الله طالقانی به مدت بیست سال محل تعلیم و تربیت مردم این روستا و روستای مجاور بوده است

آبشار کرکبود:

یکی از آبشارهای بسیار مهم و مشهور ایران است که در شهرستان طالقان شمال آبادی کرکبود قرار دارد.برای مشاهده این آبشار از روستای کرکبود رو به شمال در امتداد دره ای شمالی -جنوبی می رویم تا پس از یک ساعت به این آبشار بسیار جذاب و دیدنی برسیم .آبشار کرکبود با ارتفاع بیست متر دارای حجم فوق العاده آب به خصوص در اواخر بهار و اوایل تابستان می باشد که بسیاری از خانواده ها و دوستداران طبیعت را برای تفریح به سوی خود جذب می نماید

دریاچه طالقان:

پشت سدطالقان قرار دارد به طول تقریبی ۱۵ کیلومتر در حد فاصل آبادی های گلینک -میراش-آردکان و آرموت از شمال و یدشت و سنگ بن از جنوب دارای محیطی بسیار جذاب و دلنشین است .کرانه های اطراف این دریاچه به صورت خلیج های کوچکی به داخل مصب رودخانه های دایمی و فصلی که از قدیم الایام به طالقان رود سرازیر می شده اند پیشروی کرده است و باعث به وجود آمدن مناظر بسیار بدیعی از پیشروی آب به خشکی شده اند

جاده آسفالته ای در شمال دریاچه از زیدشت به گلینک و با دور زدن دریاچه از زاویه شمالی به آرموت -آبادی همجوار دریاچه طالقان و از آنجا تا سوهان امتداد دارد که راه دسترسی مناسبی برای استفاده از محیط های پیرامون این دریاچه به شمار می رود.آب این دریاچه سبز رنگ بوده و دارای چندین نوع ماهی است.طالقان رود پس از اتصال تمامی آب های جاری کوهستان های شمال و جنوب این دره به ان وارد این دریاچه می شود.از جمله ساحل های دیدنی آن باید از محوطه مسطح لات فشندک و حوالی زیدشت و به خصوص آرموت به عنوان یکی از نقاط دسترسی به کناره این دریاچه نام برد

منطقه سیستان و بلوچستان در طول تاریخ معبر و گذرگاهی میان شرق و غرب بوده و به همین دلیل ترکیب قومی آن نیز همواره در معرض تغییر -تحول و دگرگونی بوده است.مهمترین محصول منطقه سیستان و بلوچستان گندم است که درصد قابل توجهی از زمین های زیر کشت را به خود اختصاص داده و صنایع آن نیز در اطراف شهرهای بزرگی چون زاهدان قرار گرفته است.شیوه های مختلف معیشت و زندگی موسیقی سنتی و زیبا -صنایع دستی هنرمندانه و جذاب -آثار تاریخی و و معماری کم نظیر شهرهای باستانی چون شهر سوخته که با قدمت بیش از ۳۰۰۰ سال قبل میلاد بیگمان روزگارانی دراز یکی از مهمترین مراکز شهر نشینی آسیا در عصر مفرغ بوده -به همراه جلوه های طبیعی همچون ساحل دریای مکران -منطقه آزاد چابهار -دریاچه مشهور و مذهبی-اسطوره ای هامون سیستان بلوچستان را به یکی از استان های جذاب ایران در زمینه گردشگری تبدیل کرده است.

براساس آخرین تقسیمات کشوری استان سیستان و بلوچستان دارای بیست شهر ستان که عبارتند از : ایرانشهر-چابهار-خاش-زابل-زاهدان-سراوان-نیک شهر-میرجاوه-سبب سوران-مهرستان-دلگان-سرباز-هیرمند-هامون-نیمروز-زهک-کنارک-قصرقند-فنوج-بمپور است و مهمترین آثار باستانی و مناطق گردشگری استان آثار باقی مانده از شهر سوخته -کوه خواجه-سواحل بندر آزاد چابهار -کوه گل افشان بندر تنگ-قلعه های ایرانشهر-قلعه سه کوهه-انجیر معابد نیک شهر و مساجد و قلعه های باستانی

آب و هوا:

این استان تابستان های گرم و طولانی و زمستان های کوتاه دارد.از آنجا که حداقل دما به صفر درجه سانتیگراد میرسد -رویش گیاه در اراضی آبی تقریبا در تمامی طول سال ادامه دارد.عمده بارندگی در زمستان صورت می گیرد.این ناحیه دو فصل متمایز زمستان با درجه حرارت معتدل و خنک در ماه های آذر -دی-بهمن و تابستان گرم در بقیه ماه های سال دارد.در تمام شهرهای استان حداکثر دمای سالانه بالای چهل درجه سانتیگراد گزارش شده است .میانگین حداقل دمای سردترین ماه سال بین حدود دوازده تا سیزده درجه سانتیگراد متغیر است.سردترین شهر استان زاهدان و گرمترین شهر آن ایرانشهر است.در نواحی ساحلی دریای مکران به علت رطوبت ناشی از مجاورت با دریا آب و هوای گرم با رطوبت بیشتری همراه است.

صنایع دستی:

رشته های مختلف صنایع دستی در این استان برگرفته از هنر و فرهنگ مردم این منطقه آفریده می شود.برای مثال سوزن دوزی بلوچ به صورت پیش سینه -جیب-سر آستین -پادامنی-سجاده -نوار- کمربند-کوسن-دستمال-رومیزی-پرده-سفره-اشارپ و پارچه کلک آباژور ارایه می شود.از طرح های اصیل مورد استفاده در سوزن دوزی بلوچ می توان از طرح های گل سرخ-چشم ماهی و مروارید نام برد.پرویوار دوزی و تور دوزی نیز از دیگر انواع رودوزی های بلوچستان است .از جمله صنایع دستی این استان میتوان به سوزن دوزی -سفالگری-گلیم بافی-حصیر بافی-خامه دوزی-فرش بافی و...اشاره کرد.

سوغات و گیاهان دارویی:

شرایط آب و هوایی و ژیومورفولوژیکی این استان سبب سازگاری و وجود گونه های مربوط به رویشگاه های خاص این ناحیه شده است.وجود گیاهان زینتی و دارویی متنوع در این استان زمینه لازم برای سرمایه گذاری در بخش خصوصی را برای شرکت های دانش بنیان به وجود آورده است.وسعت و تنوع آب و هوایی استان موجب بروز تنوع در پوشش گیاهی و غنای منابع طبیعی تجدید شونده شده است.پوشش گیاهی متنوع در سیستان و بلوچستان باعث شده گیاهان دارویی زیادی همچون انغوره -وشا-مورت-گز-روغن-سورنجان یا گل حسرت-ریشه شیرین بیان -زیره سیاه-چای ترش-مریم گلی-بادام کوهی و پونه با فراوانی زیاد در منطقه می تواند رونق بخش بازار و اشتغال و سرمایه گذاری و حتی منبع ارز آوری باشد.

غذای محلی:

غذاهای اصلی این استان عبارتند از:

کباب-آبگوشت شوربا-کباب گوشت مرغ-چامپ--کشک زرد-تباهگ-انباگ-کرایی و کشک بادمجان می باشد.

پیش غذاهای این استان:

کشک زرد-اواع سوپ

استان خراسان شمالی در سال ۱۳۸۳ و پس از تقسیم استان خراسان به سه استان خراسان شمالی -خراسان رضوی-خراسان جنوبی تاسیس گردید.خراسان شمالی ۸ شهرستان به نام های بجنورد-شیروان-اسفراین-مانه و سملقان-گرمه-جاجرم-فاروج و رازوجرگلان ۲۲ شهر ۴۵ دهستان و بیش از ۱۰۰۰روستای دارای سکنه دارد که در مجموع جمعیت آن بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۸۶۳۰۹۲ نفر اعلام شده است.مساحت این استان ۲۸۴۳۴کیلومتر مربع است که پانزدهمین استان ایران به لحاظ وسعت محسوب میشود.این استان از شمال با کشور ترکمنستان -از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی-از جنوب غربی با استان سمنان و از غرب با استان گلستان هم مرز است.مرکز استان خراسان شمالی شهر زیبای بجنورد است

دیار اقوام و فرهنگ ها:

اقوام ساکن در خراسان شمالی را بیشتر تات ها -کرمانج ها-ترک ها و ترکمن ها تشکیل میدهند.وجود اقوام مختلف با فرهنگ ها و آِداب و رسوم متفاوت سبب شده این استان به گنجینه فرهنگ ها شهرت یابد.

تات ها بومیان این استان هستند که به زبان تاتی با گویش خراسانی سخن می گویند.به گفته محققان منشا و تبار مشترک همه تات های ایران به مادها باز می گردد .کردهای این استان شاخه ای از کرمانج ها هستند .کرمانج های خراسان که عمدتا تحت عنوان سه ایل بزرگ زعفرانلو-شادلو و قراچورلو وارد این منطقه شدند.مردم ترک نژاد این منطقه طی دوره ها و قرون مختلف وارد خراسان شده اند و بعضی نیز بومی خراسان می باشند.

ترکمن های مسلمان و اهل سنت استان نیز که سکونتگاه آنها عمدتا در بخش جرگلان شهرستان راز و جرگلان است از ایل گوکلان -طایفه نخورلی -طایفه تکهو طایفه تیره اتا تشکیل میشوند.

هر یک از طوایف در دوره ای به دلایلی به این منطقه آمده و در آن ساکن شده اند.

سیمای طبیعت استان:

به تعبیر کارشناسان طبیعت گردی خراسان شمالی یکی از بهترین استان ها به لحاظ طبیعت گردی و به تعبیری بهشت طبیعت گردان است.تنوع گونه های گیاهی و جانوری این منطقه حاصل زیست بوم های طبیعی بی نظیر در سرتاسر استان است.

ارتفاعات آلاداغ و کپه داغ که قله های مهمی همچون یامان داغی -سالوک-چوپان و شاه جهان را دارند از گستره زیست کوهستانی خراسان دشمالی محسوب میشوند.

جنگل های هیرکانی خراسان شمالی با بیش از ۲۵ هزار هکتار مساحت در مناطق جوزک-درکش و هاورقرار گرفته اند .این جنگل ها بخشی از مجموعه عظیم جنگل های مختلط کاسپینی هیرکانی هستندکه از کشور آذربایجان آغاز میشود و در استان های خراسان شمالی پایان می یابد .با قدمتی که به دوران سوم زمین شناسی باز می گردند .

جنگل های هیرکانی را قدیمی ترین جنگل های دنیا می دانند .همچنین به دلیل قرارگیری در ناحیه نیمه مرطوب این منطقه از نظر اکولوژیکی از اهمیت بسیار زیادی در زمینه های مطالعاتی و تحقیقاتی برخوردار است.جنگل های هیرکانی ایران در سال ۲۰۱۹در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند.

رودخانه اترک تنها شریان حیاتی دایمی در شمال شرق کشور با داشتن چشمه سارها -سدها و آبگیر های کوچک -همچنین نیزارها-بیشه های طبیعی و اولنگ زارهای حاشیه اش -زیستگاه های مناسبی را جهت انواع پرندگان بومی و مهاجر و حیات وحش فراهم آورده است .وجود این رودخانه در این منطقه سیمای این کلان اکوسیستم را کامل تر می کند.

این رودخانه به عنوان یک اکوسیستم خاص طبیعی اثرات مثبتی را بر تعادل آب و هوا و اقلیم منطقه بر جای گذاشته و از دیدگاه اکولوژیکی و زیست محیطی نقش مهمی را ایفا می نماید.

خراسان شمالی بیش از ۱۳ هزار و ۶۹۵ هکتار ذخیره گاه جنگلی از گونه های ارس-زالزالک-فندق-گردو-انجیر-انار-بلوط-انگور وحشی و....دارد.تعداد گونه های گیاهی در این استان ۱۱۰۰ گونه است که بین ۱۱۰ تا ۱۵۰ گونه گیاهان دارویی ۷۰ تا ۹۰ گونه گیاهان انحصاری در معرض خطر ۴۰ تا ۵۰ گونه گیاهان آسیب پذیر وجو دارد.تنوع و رویش طبیعی گیاهان دارویی به علت شرایط اقلیمی خاص این استان و وضعیت توپوگرافی منطقه است .انغوزه-باریجه-گون-کتیرا-کندل-بومادران-افسطین-کاسنی-خاکشیر اصل-کاکوتی-شیرین بیان-مریم گلی-زرشک و زیره سیاه از جمله گیاهان دارویی شاخص خراسان شمالی هستند.

سوغات و صنایع دستی:

اصلی ترین سوغات شهرستان بجنورد آبنبات است که بیشتر به همراه چایی مصرف می شود.در بجنورد آبنبات با طعم های مختلف تولید میشود که علاوهن بر مصرف داخلی به خارج از استان و برخی کشورهای اطراف هم صادر میشود.از دیگر سوغاتی های استان می توان به انواع کشک و قره قوروت روغن حیوانی محلی -عسل-زعفران-آجیل فاروج-گردو و برنج محلی استان اشاره کرد.

صنایع دستی استان خراسان شمالی شهرتی درخور دارد.گلیم سفره کردی -فرش و پشتی ترکمنی-چاروق و....دارای مهر اصالت یونسکو هستند.قالی دوروی ابریشم -گلیم و جاجیم -رودوزی های سنتی -زیورآلات سنتی -پلاس-نمد-لباس های محلی کردی-ترکی و ترکمنی-چوخه کلاه کرکی-نساجی سنتی-جوراب بافی -ابریشم بافی-نمدمالی-نگارگری-معرق و ساخت ساز سنتی از دیگر صنایع دستی مطرح استان می باشد

رویدادهای گردشگری استان:

ـ کشتی با چوخه بزرگترین رویداد ورزشی سنتی ایران است که در طول سال و بیشتر در ایام نوروز در اسفراین برگزار میشود

ـ کشتی آلیش همان کشتی سنتی ترکمن هاست که در اعیاد و جشن عروسی ترکمن ها برگزار میشود

ـ کورسهای بهاره و پاییزه اسب اصیل ترکمن از رویدادهای پر استقبال مردم محلی مخصوصا ترکمن ها محسوب میشود که در فصول بهار و پاییز یا در مناسبت های فرهنگی مذهبی همچون عروسی و اعیاد مذهبی در برخی روستاها و شهرهای شهرستان برگزار میشود

ـ آیین مذهبی نخل گردانی که در ایام تاسوعا و عاشورا در شهر جاجرم برگزار میشود و قدمتی ۲۰۰ ساله دارد

ـ آیین شکرگزاری برداشت محصول که همه ساله در روز جمعه هفته اول یا دوم مردادماه برگزار میشود .ذبح گوسفند-سینه زنی-سخنرانی-نذرو نیاز و خواندن دعا برای برکت و فراوانی محصولات کشاورزی و طلب بارش باران بخشی از این مراسم است.

ـ جشنواره آیین سمنو پزان هر ساله در محوطه مسجد تاریخی جامع شهر برگزار میشود.از برنامه های جانبی این رویداد پوشیدن لباس های سنتی-خواندن اشعار قدیمی همزمان با پخت سمنو و نوروز خوانی است.

ـ جشنواره موسیقی اقوام که با هنرنمایی اقوام مختلف در عرصه موسیقی هر ساله از عید قربان تا عید غدیر در پارک تفریحی بجنورد برگزار میشود

مکانهای تاریخی-فرهنگی گردشگری استان:

ـ آیینه خانه مفخم

ـ عمارت مفخم

ـ خانه جاجرمی

ـ مجموعه سبزه میدان

ـ خانه بانک ملی

ـ چهار تاقی تیموری

ـ شهر تاریخی بلقیس

ـ بنای سنگی اسپاخو

ـ قلعه جلال الدین

ـ رباط قره بیل

ـ مسجد جامع جاجرم

ـ حمام تاریخی جاجرم

ـ گرمابه تاریخی و موزه مردم شناسی فاروج

ـ منطقه نمونه گردشگری بش قارداش

ـ منطقه نمونه گردشگری بابا امان

ـمنطقه نمونه و روستای هدف گردشگری اسفیدان

ـ روستای زوارم

ـ روستای اسطرخی

ـ روستای رویین

ـ روستای میلانلو

ـروستای بیدواز

ـ روستای درکش

ـ روستای یامان داغی و جنگلهای هاور

ـ منطقه حفاظت شده میاندشت

ـ روستای خسرویه

ـ روستای استاد

ـ پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل

ـ پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک

پل تاریخی پل دختر :

ین اثر شگفت انگیز از سازه های تاریخی دوره ساسانیان است که بر فراز رودخانه سرکش کشکان ساخته شده است.برخی دلیل نام گذاری آن را به پلدختر منتسب دانستن پل به نام ایزد بانو اناهیتا می دانند.این پل تاریخی در قرن چهارم هجری قمری مورد ممت قرار گرفته است اما هم اکنون تنها یک دهانه از طاق های آن به جا مانده و جاده از زیر آن عبور می کند.پلدختر در مسیر ارتباطی بین شهرهای شاپور خواست و جندی شاپور قرار داشته و از اهمیت راهبردی برخوردار بوده است.ارتفاع تنها طاق بر جای مانده پل ۱۸ متر از سطح جاده و ۳۰ متر از آب رودخانه و عرض آن ۱۱/۳۰ متر است.جهت پل شرقی -غربی و طول آن ۲۷۰ متر است.

غار کلماکره:

کلما کره برگرفته از دو واژه کلما به معنای ماورای کل و کره به مفهوم درخت انجیر است .که در دیواره صخره ای یکی از دره های ککوه مهله به نام دره هفت چشمه قرار دارد.این غار طبیعی و شکوهمند در ۱۵ کیلومتری شمال غرب شهر پلدختر واقع شده است.

ارتفاع محل غار از سطح دشت حدود ۶۵۰ متر و مساحت فضاهای شناخته شده آن حدود ۴۳۰۰ متر مربع است .طول غار حدود ۷۰۰ متر از چهار تالار نسبتا بزرگ و رفیع همچنین دهلیز ها و راهروهای ورودی تشکیل شده است .غار کلماکره در سال ۱۳۶۸ کشف و مورد بررسی قرار گرفت.پژوهش انجام شده اشیا منسوب به غار با توجه به کتیبه های موجود بر روی آن ها بهره برداری از این مکان طبیعی و حیرت انگیز را به دوران ایلام نو یعنی حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد نسبت می دهد.بر اساس آنچه از متن کتیبه ها مشخص شده است برای نخستین بار به نام یک سلسله پادشاهی به نام سمتی ها و سرزمینی به نام ساماتوره و پادشاهی به نام امپی ریش -دابالا-اون زی کیلیک و.... آشنا می شویم

غار کوگان:

غار کوگان در ۵۱ کیلومتری جنوب خرم آباد و در روستایی به همبن نام قرار گرفته است .این غار از دو طبقه متصل به هم و به صورت دستکند تشکیل شده و در مجموع شامل ۱۵ فضای کوچک و بزرگ و ۶ آب انبار است و مساحت کل آن ۳۴۰ متر است .این غار که از جمله غارهای دستکند در کشور به شماره می رود.احتمالا به منظور نیایش و اجرای مناسک مذهبی در آیین مهر (میتراتیسم)در دوره اشکانی ایجاد شده و در قرون ۷و۸ هجری مجددا مورد بهره برداری قرار گرفته است.

کاروانسرای چمشک:

ین کاروانسرا با مساحت ۴ هزار متر مربع در منطقه چمشک از توابع شهرستان پلدختر و در مسیر راه باستانی شاپور خواست به خوزستان قرار گرفته است.شکل اصلی بنا به صورت چهارضلعی و ارتفاع آن به ۵ متر میرسد.ورودی آن به سمت جنوب و هلالی شکل است.این بنا دارای ۱۲ اتاق است که بعضی از اتاق ها برای سکونت کاروانیان و تعدادی دیگر از اتاق ها جهت نگهداری چارپایان مورد استفاده قرار می گرفته است.مصالح مورد استفاده در این بنا سنگ-گچ و ملات می باشد.و دارای بارویی با کنگره های نیم دایره تزیینی است بنای مذکور مربوط به دوره صفویه (شاه عباس اول)می باشد.